Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İklim Değişikliği Başkanlığı’nın Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ile iş birliği içinde yürüttüğü ve Avrupa Birliği (AB) tarafından finanse edilen “Türkiye’de Yerel İklim Eylemi için AB Ortaklığı” projesi kapsamında düzenlenen “İklim Projeksiyonları Farkındalık Artırma Konferansı” Ankara’da gerçekleştirildi.

Açılış konuşmalarını Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanı Prof. Dr. Hasan MANDAL, UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa VINTON, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Yeşil Kalkınma ve Kapsayıcı Büyüme Bölüm Başkanı Virve VIMPARI ve İklim Değişikliği Başkanı Prof. Dr. Halil HASAR yaptı.

“TÜBİTAK ve İklim Değişikliği Başkanlığı iş birliği ile Türkiye'nin iklim değişikliği projeksiyonlarına ilişkin riskler tespit edilecek”

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal konuşmasında küresel risklerin şiddetine ve iklim değişikliklerinin önemine dikkat çekti. Mandal, “En öncelikli küresel riskler arasında iklim değişikliği ile mücadele, doğal afetler ve biyoçeşitliliğin kaybı bulunmaktadır. Ar-Ge ve yenilik süreçlerindeki dönüşüm, nitelikli bilgi ve insan kaynağı gereksinimini artırmaktadır. Dünya Ekonomik Forumu’nun raporlarına göre, aşırı iklim olayları ve zorunlu göç dalgaları en yıkıcı riskler arasında yer alıyor” dedi. Prof. Dr. Mandal, “Türkiye’nin de ortağı olduğu Barselona Süperbilgisayar Merkezi'nde (BSC-İspanya) bulunan dünyanın en gelişmiş süper bilgisayarlarından olan MareNostrum 5 kaynaklarına erişim TÜBİTAK ULAKBİM tarafından sağlanmaktadır. Ayrıca, TÜBİTAK ULAKBİM tarafından Ankara'da işletilen Türk Ulusal Bilim e-Altyapısı (TRUBA); 180 farklı araştırma kurumundan 6000’den fazla araştırmacıya, bilimsel çalışmalarına katkıda bulunmak üzere doğrudan hizmet vermektedir, farklı kamu kurumları ve araştırma enstitüleriyle ortak projeler gerçekleştirmektedir. 2023 senesi itibari ile gerçekleştirilen yeni teknoloji doğrudan sıvı soğutmalı süper bilgisayar yatırımı ile birlikte; 80.000’den fazla hesaplama çekirdeği kaynağına ulaşmıştır. ARF kümesi adı verilen bu yeni süper bilgisayar sistemi Mayıs 2024’te açıklanan top500.org listesinde yer almıştır.” diye belirtti. Prof. Dr. Mandal, 2002’den bu yana yeşil dönüşüm ve iklim değişikliği alanında ekosistemimizin güçlendirilmesi için 1.372 araştırma odaklı proje ve 1.546 teknoloji ve yenilik odaklı projenin desteklendiğini belirtti. On İkinci Kalkınma Planı çerçevesinde yeşil enerji üretimi, enerji depolama, yeşil ve sürdürülebilir tarım, temiz ve döngüsel ekonomi konularına yönerlik açılan ve başvuruları tamamlanan 1004 Mükemmeliyet Merkezi Destek Programı proje çağrısına 31 Yüksek Teknoloji Platformunun başvuru yaptığına da ayrıca değindi. “Sürdürülebilir, düşük karbonlu ve iklime dirençli kalkınma için MareNostrum 5 ve TRUBA altyapıları kullanılmaktadır. TÜBİTAK ve İklim Değişikliği Başkanlığı iş birliği ile Türkiye'nin iklim değişikliği projeksiyonlarına ilişkin riskler tespit edilecektir,” diye ekledi.

“Türkiye’nin iklim projeksiyonlarını güncellemeyi amaçlamaktayız”

İklim Değişikliği Başkanı Prof. Dr. Halil HASAR konuşmasında, “İklim değişikliği ile mücadelede yerel düzeye inerek iklim tehlikelerini ve sektörel riskleri belirlemek doğru iklim değişikliğine uyum eylemlerinin hayata geçirilmesi açısından önem arz etmektedir. Bu doğrultuda, Türkiye’de Yerel İklim Eylemi için AB Ortaklığı Projesi kapsamında Türkiye’nin iklim projeksiyonlarını güncellemeyi amaçlamaktayız.” dedi.

Hasar, “Çalışmada, görece iyimser ve kötümser senaryo olmak üzere iki farklı SSP senaryosu kullanılarak 2100 yılına kadar bölgesel iklim modeli çalıştırılacaktır. En önemlisi de bu çalışmanın çıktıları yerel iklim değişikliği eylem planlarının bilimsel altlığını oluşturacak ulusal düzeyde üst politika belgeleri ve yatırım programlarında iklim değişikliği kaynaklı risk ve tehlikelerin göz önüne alınmasına imkân sağlayacaktır. Çalışma kapsamında yaklaşık 110 milyon çekirdek saat işlemci kaynak ihtiyacını TÜBİTAK’ın MareNostrum-5 süper bilgisayarını kullanarak karşılayacağız." dedi.

Böylece;

• Ülkemizin kayıp ve zararlara karşı uyum ve azaltım politikaları daha net bir şekilde ortaya konulabilecek,

• Gerçekleştirilecek etki-etkilenebilirlik analizleri için doğru ve güvenilir bir bilimsel altlık oluşturulacak,

• İklim değişikliğine yönelik çalışmalar yapan kamu kurumlarına, yerel yönetimlere ve bilim dünyasına katkı sağlanacak.

Çalışma kapsamında:

Ülkemizin atmosferik değişkenlerini en iyi şekilde yansıtacak 6 farklı Küresel İklim Modelini seçerek dinamik ölçek küçültme metoduyla 3 kilometre çözünürlüğe sahip iklim projeksiyonlarımız hazırlanacak. Bu çalışmada, görece iyimser ve kötümser senaryo olmak üzere iki farklı SSP senaryosu kullanılarak 2100 yılına kadar bölgesel iklim modeli çalıştırılacak.

Ülkemizde kuraklık, sıcak hava dalgası, aşırı yağış, sel ve orman yangınları dahil olmak üzere 40’tan fazla iklim indisi çalışılacak, 12 adet İBBS-1 özelinde sektörel bazlı etkilenebilirlik ve risk analizleri gerçekleştirilecek.

Yapacağımız çalışma, her şeyden önce; ülkemizin iklim değişikliği kaynaklı karşılaşacağı risklerin yüksek doğrulukta tespit edilmesine imkân sağlayacaktır. Böylece; ülkemizin kayıp ve zararlara karşı uyum ve azaltım politikaları daha net bir şekilde ortaya konulabilecek, gerçekleştirilecek etki-etkilenebilirlik analizleri için doğru ve güvenilir bir bilimsel altlık oluşturulacak, İklim değişikliğine yönelik çalışmalar yapan kamu kurumlarına, yerel yönetimlere ve bilim dünyasına katkı sağlanacak.

Proje kapsamında TÜBİTAK, Türkiye ölçeğinde, en yüksek çözünürlüklü gelecek iklim projeksiyonları çalışmasında kullanılmak üzere süper bilgisayar altyapısını sağlayacak.

Toplantının sonunda İklim Değişikliği Başkanlığı ve TÜBİTAK arasında, 2100 yılına kadar bölgesel iklim modeli çalıştırılmak için kullanılacak söz konusu altyapı için bir protokol imzalandı. İmza töreninin ardından proje ve faaliyetleri hakkında bir özet, iklim projeksiyonlarına giriş ve TÜBİTAK ULAKBİM çalışmaları hakkında bilgilendirme sunumları ile devam edildi.