Nevzat Laleli HAY-DER Gen. Başk.

Sohbet konuları yazı serisi                                                            

Hayatımızda en önemli şeylerin başında “İstikameti doğru tutmak” gelir. İbadetlerimiz, dualarımız, yaptığımız her iş bizim istikametimizi doğru tutup tutmadığımızın hem bir işareti, hem de kendimize çeki düzen vermemizin bir ölçüsü olmaktadır.

“Dinin direği namazdır” buyuran Peygamberimiz (s.a.v), dinimizin ayakta kalması için namaz kılmamızın şart olduğunu bildirmesi yanı sıra kıldığı namazın ne manaya geldiğini bilmeyenler ile namazda okuduğu surelerin manalarını idrak etmeyenler, namazdan çıkınca namaza ve okuduğu surelere ters hareketler içinde bulunanlar, istikametlerinin değiştiğini fark edemeyenlerdir.

Önce istikamet ne demektir? İstikamette olmanın önemi nedir? Bir Müslüman ne yaparsa istikamet üzere olur? Neyi terk ederse istikametten ayrılır? İstikametin yanlış olan bir insanın ne hale geleceğini biraz açıklamamız lazımdır.

Âlimlerimiz, Mürşid-i kâmillerimiz sohbetlerinin sonunda bizlere bir son tembihat daha yaparlar. Bu tembihatlarında; “Aman evladım… İster Cumhurbaşkanı ol istersen kapıcı… İstikametine dikkat et ve onu doğru tutmaya çalış” derler. Elbette bu son tembihat, çok önemli olmasaydı yapılmazdı.

İSTİKAMET NEDİR

İstikametin en güzel açıklaması, her gün beş vakit namaz kılan bir Müslüman’ın bu namazlarda en az kırk kere okuduğu “Fatiha Şerif” de geçen, “Sırat-ı Müsteğiym” ifadesidir. Suredeki şekliyle, “İhdi nassıratal müsteğim – Bizi sırat-ı Müsteğimine ilet” buyruğudur.

Bu ayette bizlere bir yol tarif edilmektedir. O yola Cenab-ı Hak, Sırat-ı Müsteğiym demektedir. Bu yol öyle bir yoldur ki bu yolda hak ve hakikat vardır, bu yolda Allah’a kulluk vardır, bu yolda Allahın rızası vardır ve bu yolun sonunda dünya ve ahiret saadeti vardır.

Nitekim bu ayetin devamında bu yol açıklanmış ve “Sıratallezine en’amte aleyhim – O yoldur ki, senin ihsan ve in’amına erenlerin yoluna…” buyrulmuştur.

Kimlerdir, Allah’ın in’am ve ihsanına erenler? Pek tabiidir ki önce Peygamberler sonra Peygamberlerin ailesi ve ashabı ile onun yolunda gidenlerdir.

O halde Müslüman hangi devirde olursa olsun, Allah’ın in’am ve ihsanına eren bu mübarek zatların yoluna dikkat etmeli ve mutlaka o yola dâhil olmalıdır.

Burada dikkat edilecek en önemli nokta, bu in’am ve ihsana erenler için, toplumda çoğunluk ve azınlık gibi bir takım dünyalık ölçüler verilmemiştir. Eğer Allah, “çoğunluk nerede ise benim doğru yolum orasıdır” deseydi, hepimiz çoğunluğu aramamız gerekecekti.

Mesela bu anlayışa göre nüfusu bir milyarın üzerinde olan ve Güneş’e tapan Çin ile bütünleşmemiz gerekecekti. Bir milyara yakın nüfusa sahip olan ama ineğe tapan Hinduların yoluna girmemiz gerekecekti.

AYETTE Kİ DİĞER ÖNEMLİ HUSUSLAR

Çevrenizdeki bazı insanlar dualarını; “Ya Rabbi… Biz doğru yoldan ayırma…” diye yaparlar. Bu duayı yapan insanlar, bulundukların yolun doğru olduğu kanaatindedirler ve Allahtan, bu yoldan kendilerini ayırmamasını istemektedirler.

Bu dua şekli, Fatiha-i Şerifte bize öğretilen dua şekline uymadığı için yanlıştır.

Günde beş vakit namaz kılan ve her gün en az kırk defa “Ya Rabbi bizi doğru yoluna ilet…” diyen bir Mü’minden daha doğru yolda kim olabilir? Ama o Mümin bile bizi doğru yoldan ayırma demiyor, doğru yola ilet diye dua ediyorsa, varın gerisini siz hesap edin.

İkinci önemli konu, bu duamızda “beni doğru yola ilet” diye dua etmiyoruz da, “bizi doğru yoluna ilet” diye ediyoruz.

Bu dua, kendi içinde iki şıkkı bulundurmaktadır. Bunlardan ilki; Diğer Müminlerin de doğru yola iletilmesini istemek yani onlar için de dua etmektir. İkinci şıkkı ise bu doğru yolda, yalnız başına gidilemeyeceği belirtilmekte, doğru yolda olanların (sayıları kaç ve Allah kaç kuluna hidayet vermiş ise) hep birlikte gidilmesi gerektiğidir.

Bir önemli konu ise İslam, hiçbir şekil ve yerde dağınıklığa izin vermemesi mutlaka bir organize toplum olmamızı emretmesidir. Müslümanların bu yapısına “Ümmet” denmektedir. Ümmet; istisnasız bütün Müslümanların bir başa bağlanması, ona itaat etmesi ve organize güç halinde olmasıdır. Yoksa harpte mağlup olmuş “bozuk asker” gibi bir bozuk yapıya izin vermemektedir. Onun için, “…Vela tefaragu… – ayrılıp teftikaya düşmeyin” ayetiyle, bu yapıya izin vermediğini açıklamış bulunmaktadır.

Sırat-ı müsteğiym, başında bir imamın (başkan, lider, emir, komutan...) olduğu halde Müslümanların hep birlikte, Allah’ın buyrukları doğrultusunda ve onun rızasını kazanarak cennetine girmeye ve cemalini görmeye hak kazanılması yoludur.