Eylül, kimilerine göre hüzün, kimilerine göre güzel, kimilerine göre özel bir ay… 
Yaz aylarına elveda, güz ’e merhaba dediğimiz aydır Eylül…
Adına şiirler yazılan, türküler söylenen, çocuklara konulan isimdir Eylül…
 ‘Eskişehir’imiz için ise daha başka anlamları vardır Eylül ayının… Hüznün, güzellik ile yoğrulduğu özel bir aydır Eylül…’
1922 yılı Türk Milleti için zaferlerle dolu bir yıl, Ağustos ayının ise anlamı başkadır /EyvAllah…
Lakin Kent’imiz içinde başkadır Eylül… 2 Eylül sadece bir cade değil, Eskişehir’in düşman işgalinden kurtulduğu gündür…
ESKİŞEHİR İSTASYONU İŞGAL EDİLİYOR…
Kent’imizin önemini anlatmaya gerek yok sanıyorum…
Eskişehir, kurulduğu ilk günden bu yana stratejik öneme sahip olagelmiştir…
Haliyle bunu düşmanlarda kavramış, 22 Ocak 1919’da İngiltere bir birliğiyle Eskişehir İstasyonunu işgal etmiştir…

1. Dünya savaşı yılları…

Bu durum başta İstanbul hükümetinin ve dahası Eskişehir halkının çok zor zamanlar yaşamasına sebep olmuştur…
Ta o yıllarda farkını ortaya koymuş /direnmiştir Eskişehir…
1919’DA ODUNPAZARINDA 15 BİN KİŞİ TOPLANMIŞ…
Örneğin 17 Mayıs 1919 günü İzmir’in işgal edilmesi Eskişehir’de büyük yankı bulmuş, Odunpazarında 10 bin kişinin üzerinde katılımla miting düzenlenmiştir…
1919’da, hele ki savaş yıllarında bu her babayiğidin harcı değildir…  O dönem ki nüfus yoğunluğu ve etnik yapı düşünüldüğünde 10-15 bin kişi çok ama çok ciddi bir rakamdır…
***
Daha net anlaşılması için söylüyorum…
1914 yılında Osmanlı Devleti nüfusu 14 milyon 155 bin 755 olarak ifade ediliyor…
Tabi bunu masaya dayanarak değil, tarihi vesikaların ışığında ifade ediyoruz…
1914 yılında Osmanlı Hükümetinin verilerine dayanarak toplam nüfusu 14.155.755 olarak tarihi kaynaklarda var… 5 yıllık artış ve azalışı az-çok tahmin edersiniz… (Savaş yılları olduğu unutulmasın)
TSK Genel Kurmay Başkanlığı arşivinde bulunan belgelerde Vilayet ve sancaklara göre nüfus oranlarını çalışmıştım bir dönem…
Ki çok ilginizi çekeceğini düşündüğüm bir bilgiyi sizinle paylaşmak istedim 
1914 yılında:
İzmir (aydın): 1.819.616
Bursa: 1.371.667
İstanbul: 1.300.000 nüfusa sahip…
MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN YILDIZI ESKİŞEHİR…
Daha da pekişsin, Odunpazarı meydanı düne kadar siyasilere ev sahipliği yapan ve bana göre Eskişehir’in merkezi olan tarihi bir alan… An itibarı ile Türkiye’nin nüfusu 85 milyon, Eskişehir’in ise 850 bin…
Bu rakamlar ışığında, o kıymetli başınızı, pamuk ellerinizin arasına alın ve lütfen düşünün, 17 Mayıs 1919’da Odunpazarında 15 bin kişi nasıl toplanmış ve haykırmış diye…
Ve üstelik o mitingde okunan beyanname ile Eskişehir halkı topyekûn direnişe çağrılmıştır...
İnanılır gibi değil değil mi?
O yüzden ezelden-ebede önemlidir Kent’imiz…
Tarihi kaynaklarda 21 Haziran 1920’de Mustafa Kemal Paşa, Ali Fuat Paşa’yla görüşmek ve Batı Cephesini denetlemek üzere Eskişehir’e geldiği ifade ediliyor… 
Mustafa Kemal Paşa’nın yıldızıdır Eskişehir… İstanbul’dan sonra en fazla ziyaret ettiği yerin Eskişehir olması bunun yegane göstergesidir…

KISA KISA 2 EYLÜL’E YOLCULUK…

 
Dilerseniz kısa kısa 2 Eylül kurtuluşumuza bir yolculuk edelim…
*Batı Cephesi karargahı da 24 Temmuz’da Polatlı’ya taşınmıştır..
*Tarihe Eskişehir- Kütahya Savaşları olarak geçen ve kaybedilen bu savaşlar ile Yunanlılar Ankara’ya iyice yaklaşmışlardı... Bu arada o dönemde hainler var tabi, o hain yılınlar Yunanlılarla işbirliği yapmışlardır…
*Yunan ordusu 13 Ağustos’ta Ankarayı hedef alarak harekete geçmiş ve 14 Ağustos’ta Sivrihisar’ı almıştır...
*Türk ordusu 26 Ağustos 1922 sabahı topçu ateşiyle taarruza geçmiş, 30 Ağustos’ta gerçekleşen Başkomutanlık Meydan Muharebesi ile Yunan ordusunun büyük bir bölümü yok etmişitr…
*1 Eylül 1922’de İzmir’e doğru ilerleyen Türk kuvvetleri 1 Eylül’de Seyitgazi, Uşak, 2 Eylül’de Eskişehir ve sırasıyla Nazilli, Simav, Salihli, Alaşehir, Balıkesir, Bilecik, Aydın, Manisa ve nihayet 9 Eylül’de İzmir’i düşman işgalinden kurtarmışlardır…

 GELDİK 2 EYLÜL’E…

Evet, 2 Eylül resmi olarak kurtuluş günümüz… Lakin Eskişehir hep direnmiş, yakılıp-yıkılmış ama yılmamış… Milli Mücadeleye maddi-manevi destek vermiş…  İlk günden bu yana Mustafa Kemal Paşa’nın kapı gibi yanında durmuş… Mebuslarla temsil edilmiş…
Mustafa Kemal Paşa’nın 15 Ocak 1923’te Eskişehir’e gelerek ‘Eskişehir halkının güzide vasıflarla bezenmiş bir halk olduğunu vurgulamış ve bütün hizmetlerinden dolayı tebrik etmiştir...’
Mustafa Kemal Paşa konuşmasında ‘Eskişehir’i ve Eskişehir halkını çok iyi tanırım… Eskişehir halkı, içinde ve yakınında düşman kuvveti mevcut olduğu ve bizim de elimizde kuvvet bulunmadığı zaman çok büyük vatanperverlik, milliyetperverlik ve azim ve kahramanlık göstermiştir...’ diyerek Eskişehir’e haklı bir gurur yaşamasını sağlamıştır…

Eskişehir’in 2 Eylül’de resmi olarak kurtuluşa ermiş olduğu belirtilse de kanaatim odur ki Eskişehir ruhen hiç işgal edilmemiştir…